Bearmarkten


Veel beleggers begrijpen niet precies wat een bearmarkt is of hoe die kan worden herkend. Dit artikel gaat over bearmarkten en hoe ze kunnen worden vastgesteld. Ook wordt een aantal algemene kenmerken van bearmarkten gegeven. Volg de aangegeven links voor meer diepgaande artikelen over elk onderwerp.  

Wat zijn de kenmerken van een bearmarkt?

Wij definiëren een bearmarkt als een op fundamentals gebaseerde daling van de aandelenkoersen van 20% of meer over een langere periode. Sinds 1929 heeft de S&P 500 13 bearmarkten meegemaakt met een gemiddelde daling van 40% en een gemiddelde duur van meer dan 21 maanden.[i]

Naast deze kenmerkende factoren roepen bearmarkten vaak herinneringen op aan wijdverspreide onzekerheid en angst die in de regel bij beleggers ontstaat als ze hun effectenrekening in waarde zien dalen. Door die angst raken beleggers vaak in paniek en wijken ze af van hun beleggingsstrategie, wat uiteindelijk kan resulteren in een daling van hun langetermijnrendement doordat ze het herstel na de bearmarkt mislopen.

Vaststellen van een bearmarkt

Ook een beurscorrectie—oftewel een door sentiment veroorzaakte marktdaling van 10 à 20%—kan tot veel onzekerheid en angst leiden. Het is echter mogelijk om een bearmarkt en een beurscorrectie van elkaar te onderscheiden door te kijken naar de oorzaak van een recente marktdaling en deze op de juiste wijze te interpreteren. Bearmarkten beginnen bijvoorbeeld zelden met een plotselinge, op angst gebaseerde terugval, terwijl beurscorrecties vaak met een knal beginnen.

Bearmarkten beginnen daarentegen vaak met een onopvallende vertraging in het marktmomentum op het moment dat de meeste beleggers zich veilig wanen of wanneer er sprake is van een euforisch marktsentiment. Naarmate de onderliggende fundamentals tekenen van zwakte vertonen of waarschuwingssignalen afgeven, worden deze genegeerd door de euforische belegger, die juist op zoek is naar argumenten die pleiten voor een verdere stijging van de aandelenkoersen.

Om vast te stellen of er sprake is van een bearmarkt beschikken we over vier basisrichtlijnen. Hoewel deze regels misschien niet voor elke bearmarkt opgaan, kunnen we ze toepassen om onderscheid te maken tussen bearmarkten en beurscorrecties.

Vier kenmerken van een bearmarkt

  • De 2%-regel.Aan het begin van een bearmarkt dalen de aandelenkoersen naar onze mening over het algemeen met ongeveer 2% per maand. Deze indicatie verschaft beleggers wellicht een tijdvenster waarin ze de marktontwikkeling kunnen inschatten om te beoordelen of er werkelijk sprake is van een bearmarkt, of van een op angst gebaseerde beurscorrectie.
  • De 3-maanden-regel.Een van de meest gevaarlijke dingen die een belegger kan doen, is er te vroeg van uitgaan dat de markt heeft gepiekt, waardoor hij het rendement van de bullmarkt misloopt. In plaats van te gissen wanneer zich mogelijk een marktpiek zal voordoen, maakt deze regel het u mogelijk om niet meteen te reageren, maar drie maanden te wachten om de fundamentals te kunnen beoordelen.
  • De 2/3 en 1/3-regel.We hebben geconstateerd dat twee derde van een bearmarkt wordt gekenmerkt door kleine koersdalingen en dat de grootste en meest ingrijpende dalingen in de regel plaatsvinden tijdens het laatste derde deel van de bearmarkt.
  • De 18-maanden-regel.Uit ervaring weten we dat bearmarkten zelden langer dan twee jaar duren. Te lang wachten met herbeleggen in aandelen, kan tot gevolg hebben dat u het spectaculaire herstel aan het begin van een nieuwe bullmarkt misloopt.

Indicatoren die op een bearmarkt wijzen

Hoewel geen enkele indicator nauwkeurig een bearmarkt kan voorspellen, geloven wij dat u aan de hand van een combinatie van voorspellende indicatoren, gekoppeld aan onderzoek en analyse, in een vroeg stadium kunt vaststellen of er sprake is van een bearmarkt en mogelijk de daaruit voortvloeiende daling gedeeltelijk kunt vermijden.

We denken dat fundamentals een cruciale rol spelen bij het bepalen van de huidige marktsituatie. Lage bedrijfswinsten, omgekeerde rentecurves (wanneer de rente op kortlopende obligaties hoger is dan die op langlopende obligaties) en een stagnerende winstgroei zijn allemaal voorbeelden van negatieve fundamentals.

Het verleden heeft aangetoond dat een euforisch beleggerssentiment een net zo belangrijke indicator van een bearmarkt is als fundamentals. Als euforische beleggers steeds nieuwe argumenten vinden die voor verdere koersstijgingen pleiten en geen aandacht schenken aan teruglopende of negatieve fundamentals, kan het voor bedrijven moeilijk worden om aan de hoge verwachtingen te voldoen. Wanneer beleggers negatieve fundamentals naast zich neerleggen en de koersen blijven stijgen, kan er een bearmarkt op komst zijn.

Hoe komt een bearmarkt op gang?

Elke bullmarkt beklimt de spreekwoordelijke "muur van zorgen": zorgen op korte termijn waardoor er in een algemene bullmarkt op korte termijn angst bij beleggers en dus volatiliteit ontstaat. Deze aanhoudende angst kan tot volatiliteit en zelfs tot beurscorrecties leiden. Deze worden vaak ten onrechte voor een bearmarkt aangezien. Maar dergelijke beurscorrecties zijn in de regel korte, door het sentiment veroorzaakte dalingen die de omvang en schaalgrootte van een echte bearmarkt ontberen.

De tegenhanger van de muur is de "disruptie"—een economische tegenvaller die groot genoeg is om het wereldwijde BBP met enkele biljoenen dollars te doen slinken. Bij het analyseren van potentiële negatieve factoren is het van essentieel belang de omvang van een verstoring goed in te schatten. De impact van gebeurtenissen wordt door beleggers vaak verkeerd beoordeeld omdat ze het totaalbeeld uit het oog verliezen. Als een belegger de potentiële impact van een willekeurige gebeurtenis overschat en verkeerde keuzes maakt, kan hij rendement mislopen wanneer de bullmarkt aanhoudt.

Dat is geen bearmarkt!

Als er met zoveel factoren rekening moet worden gehouden, kan het lastig zijn om onderscheid te maken tussen het begin van een bearmarkt en een standaardbeurscorrectie van een bullmarkt. Beurscorrecties zijn korte, scherpe en door sentiment veroorzaakte marktdalingen van 10 à 20%. Dergelijke dalingen zijn vaak onvoorspelbare schommelingen die in de regel gebaseerd zijn op angst en zelden gepaard gaan met de zwakke economische fundamentals die kenmerkend zijn voor een bearmarkt. Het is vrijwel onmogelijk om elke beurscorrectie te voorspellen, omdat ze beginnen met een klap en met dezelfde vaart weer verdwijnen. Daarnaast loopt u het risico uw doelstellingen niet te halen als u op het verkeerde moment voor een defensieve positionering kiest. We denken dat u beter af bent als u tijdens beurscorrecties en andere perioden van marktvolatiliteit die bij een bullmarkt horen, gedisciplineerd blijft en uw posities aanhoudt.

Langer en sterker

Ten slotte willen we een van meest verbreide en tegelijkertijd meest gevaarlijke beleggingsmythes ontkrachten: een grote bearmarkt en u bent er geweest! Zelfs als u op stoïcijnse wijze, zonder ook maar één defensieve maatregel te nemen, alle bearmarkten zou doorstaan, zou uw effectenportefeuille op lange termijn toch een positief resultaat genereren, omdat bullmarkten over het algemeen langer en sterker zijn dan de bearmarkten die eraan voorafgaan! Terwijl de gemiddelde bearmarkt 16 maanden duurt en een cumulatief rendement van -40% genereert, duurt de gemiddelde bullmarkt (zonder rekening te houden met de huidige) ongeveer 57 maanden, met een gemiddeld cumulatief rendement 164%![ii]

Keer uit angst voor één grote bearmarkt aandelen niet voorgoed de rug toe. Wellicht heeft u de langetermijngroei van uw aandelen nodig om uw beleggingsdoelstellingen voor de langere termijn te halen.

Maakt u zich zorgen over de manier waarop u moet reageren op de volgende bearmarkt? Fisher Investments Nederland kan u ondersteunen bij het beheer van uw portefeuille. Neem rechtstreeks contact met ons op om een afspraak te maken.

[i] Gebaseerd op de technische definitie dat een daling van 20% of meer wordt aangeduid als een bearmarkt.

Het koersrendement wordt weergegeven in USD. Schommelingen in de wisselkoers tussen de dollar en het pond kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen. De S&P 500 Composite Index is een kapitaalgewogen, niet-beheerde index waarin 500 Amerikaanse toonaangevende gewone aandelen zijn opgenomen van bedrijven met een leiderspositie die actief zijn in sectoren met een leiderspositie en representatief zijn voor de brede Amerikaanse aandelenmarkt. Bron: FactSet, per 30/06/2017.

[ii] Gebaseerd op de technische definitie dat een daling van 20% of meer wordt aangeduid als een bearmarkt.

Het koersrendement wordt weergegeven in USD. Schommelingen in de wisselkoers tussen de dollar en het pond kunnen leiden tot hogere of lagere beleggingsrendementen. De S&P 500 Composite Index is een kapitaalgewogen, niet-beheerde index waarin 500 Amerikaanse toonaangevende gewone aandelen zijn opgenomen van bedrijven met een leiderspositie die actief zijn in sectoren met een leiderspositie en representatief zijn voor de brede Amerikaanse aandelenmarkt. Bron: FactSet, per 30/06/2017.

Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengsten van beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde financiële markten en internationale wisselkoersen.